Samenvatting
Met de mantel der liefde dek je lastige zaken toe. Uit compassie verzwijg je iets onwenselijks of om tactische redenen vergoelijk je iets stilzwijgend. Doordat je dingen niet op de spits drijft, blijft de sfeer goed en vermijd je conflicten. Als je lastigheden langdurig blijft toedekken, kan het onder de mantel erg broeierig worden. Misschien zelfs zo heet dat de vlam in de pan slaat en de liefde op dat moment ver te zoeken is.
Mantelzorg – de mantel der liefde
Als mantelzorgers ben je noodgedwongen geoefend in het toedekken van gedoe met de mantel der liefde. Uit compassie verzwijg je iets onwenselijks of om tactische redenen vergoelijk je of accepteer je iets stilzwijgend. Doordat je dingen niet op de spits drijft, blijft de sfeer goed en vermijd je conflicten. Maar als je lastigheden langdurig blijft toedekken, kan het onder de mantel erg broeierig worden. Misschien zelfs zo heet dat de vlam in de pan slaat en de liefde op dat moment ver te zoeken is.
Ik ken dit uit de tijd dat ik voor mijn man zorgde. Hieronder volgt een stukje uit mijn boek Een bron van zorg. Compassievol zorgen in familieverband. Erkenning voor mantelzorgers en professionals.
Ik glijd vanzelf in mantelzorg, net zo geruisloos als ik in het behaaglijke water van een bad zak. In de beginjaren van zijn ziekte, als we nog van niks weten, is mijn man Albert sneller moe en minder besluitvaardig. Hij heeft niet zo’n zin in dingen en leest en surft vluchtiger. Er gaat veel langs hem heen. Onze gesprekken vervagen. In het begin denk ik: ach, hij is te druk, hij wordt ouder en staat vlak voor zijn pensionering. Later heb ik andere smoezen: het is de overgang naar het stoppen met werk. Hij moet nog wennen en zijn draai vinden. Ik neem een en ander van hem over. Andere dingen blijven liggen. Ik mopper, stimuleer, daag uit en zoek. We steggelen. Albert gaat nog eens naar de huisarts. Tevergeefs. Ik maak me steeds meer zorgen. Wat zou er toch met hem zijn? Dit is niet oké. Het zal toch niet dat…? Ik neem meer hooi op mijn vork, maar denk absoluut nog niet aan mantelzorg.
Vooral bij mantelzorgers die zorgen voor mensen met dementie of psychiatrie, bij sluipende of schaamtevolle processen, is de mantel der liefde aan de orde van de dag. Als zaken nauwelijks op een redelijke manier bespreekbaar zijn met degene voor wie je zorgt. Mensen om je heen hebben vaak niet in de gaten waar jij als mantelzorger dagelijks mee te maken hebt. Zo vertelt mantelzorger Marieke dat haar zoon alles met de mantel der liefde bedekt en niet kan of wil zien dat zijn vader Frans lijdt aan dementie. Marieke verzucht: ‘Binnenkort gaat Frans een week met onze zoon en schoondochter naar het buitenland op vakantie. Ik hoop dat zij dan ook inzien dat er iets ernstigs aan de hand is.’
Communiceren met liefde vraagt afstemmen in woord en gebaar
Iemand in een lastige positie heeft vooral een betrokken, luisterend oor nodig en zo nodig af en toe een uitnodigende vraag. Als je ooit aan een basis communicatietraining hebt deelgenomen, weet je dat je voor een zinnig gesprek je OMA of BOA thuis moet laten. Oordelen, Mening verkondigen, Adviseren. Of met de variatie Bagatelliseren. Een andere ezelsbruggetje is: smeer voor de smeuïgheid royaal met NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander.
Ik herinner me dat ik mijn schroom overwon en tijdens een wandeling met twee naasten voor het eerst mijn zorgen over Albert deelde. Hun reactie was: ‘Nou dat valt wel mee! Hij is toch veel aan het klussen in het nieuwe huis van jullie zoon. Je ziet het te somber.’ Hun uitspraak was vast goed bedoeld, ter relativering of om Albert niet in een kwaad daglicht te zetten. Voor mij was het als een stomp in mijn maag. Ik voelde me niet gehoord. De drempel om een volgende keer iets in vertrouwen te vertellen, werd hoger. Stilzwijgend vervolgden we het pad. Het was zomers warm, dus gingen we zonder mantel.
Wat zijn jouw ervaringen met de mantel der liefde? Fijn als je dit laat horen.